Tactical Voting in Ceredigion

Everyone’s probably familiar with the concept of tactical voting. Under the First Past the Post system, supporters of parties which are smaller in the constituency often vote for one of the more major candidates. For instance, some greens will lend their vote to Plaid Cymru and so on.

The electoral system for the Welsh Assembly, with two votes – one for the constituency and one for the region – provides a chance to understand which groups vote tactically, and for whom.

Here’s the statistics then. It’s clear that some of the parties get less or more votes on the regional vote than on the constituency vote. The Greens got about 50% extra votes in the region than in the constituency, following their campaign to get a Member for the region. The libdems got a lot fewer votes in the region than in  the constituency. Labour was one of the other parties who got a lot more support in the region than in the constituency.

In order to understand where the votes are going between the main parties, the figures for the regional vote need modifying. 757 people voted in Ceredigion but not in the regional vote. Also, a small number of votes went to parties who didn’t compete in the constituency. After ignoring these, and raising the number of regional votes for the main parties so that the number of electors is treated as equal in the 2 competitions, we see the following differences, between the regional votes and the constituency votes in Ceredigion:

Party	Plaid Cymru	LibDems	UKIP	Tories	Labour	Green
Difference - number	-366.4	-3224.4	+573.7	+1012.3	+1274.6	+730.2
Difference - percent	-3.0%	-33.6%	+21.5%	+48.8%	+67.0%	+59.7%

This suggests several things. The most obvious is that the libdems lost over a third of their support on the regional list, and given how many people had voted for the LibDems,  this meant over 3000 votes.

Another clear finding is that lots of Labour, Tory and Green supporters voted tactically in the constituency. The three parties each added around 50% extra to their vote at the regional list.

One of the very interesting things is how stable Plaid Cymru’s vote was. This is surprising to an extent, since Elin is very popular in the area, and many people on the doorstep were very supportive of her. But it looks like the local candidate is a “shop-font” for her party in general – Plaid Cymru supporters vote for Elin in the constituency and then vote for her party in the Region.

I won’t deny that Elizabeth Evans of the libdems also has a lot of supporters in Ceredigion. But if they support her, the libdem vote would be expected to be stable on the regional list also.

The only possible conclusion is that the libdem vote in Ceredigion is a coalition vote – a tactical vote against Plaid Cymru. Many Conservative and Labour supporters, and some UKIP supporters also, vote for the libdems in an attempt to stop Plaid Cymru from winning the seat. Alun Williams wrote about this phenomenon some time ago: http://bronglais.blogspot.co.uk/2010/05/ceredigion-8000-why.html

This also reflects the very negative campaign that the LibDems have run in Ceredigion this year, where several LibDem leaflets appeared to focus more on opposition to Plaid Cymru than on promoting their own party. Clearly the bar charts which show that the election is a two-horse race have had an effect.

Very fortunately, Plaid Cymru ran a very postive campaing in Ceredigion this year, and the result is clear. Elin Jones has increased her majority, and the attempt to build a coalition against Plaid Cymru has been a failure. Imagine for a moment: how different would Ceredigion politics be if everyone voted for their favourite political party?

Pleidleisio tactegol yng Ngheredigion

Mae pawb siŵr o fod yn cyfarwydd â’r cysyniad o bleidleisio’n tactegol. O dan y drefn Cyntaf i’r Melin (FPTP), mae cefnogwyr o bleidiau sy’n llai yn yr etholaeth yn aml yn pleidleisio dros un o’r ymgeiswyr fwy. Er enghraifft, byddai rhai gwyrddiaid yn benthyg eu pleidlais i Blaid Cymru ac ati.

Mae’r system etholiadol yng Nghymru, gyda 2 pleidlais – un i’r etholaeth ac un i’r rhanbarth – yn cynnig cyfle i ddeall pa carfannau sy’n pleidleisio’n tactegol, a thros pwy.

Dyma’r ystadegau felly. Mae’n amlwg bod rhai o bleidliau yn cael llai neu mwy o bleidleisiau ar y rhanbarth nag yn yr etholaeth. Cafodd y gwyrddiaid tua 50% o bleidleisiau ychwanegol yn y rhanbarth, gan ddilyn eu hymgyrch i gael Aelod i’r rhanbarth. Mae’r rhyddfrydwyr wedi cael llawer lai o bleidleisiau yn y rhanbarth nag yn yr etholaeth. Llafur oedd un o’r pleidiau eraill a gafodd llawer fwy o gefnogaeth yn y rhanbarth nag yn yr etholaeth.

Er mwyn deall ble mae’r pleidleisiau’n mynd rhwng y prif bleidiau, mae angen diwygio’r ffigyrau am y pleidlais rhanbarthol. Bu 757 o bobl yn pleidleisio yng Ngheredigion ond nid yn y  rhanbarth. Hefyd, aeth nifer bach o bleidleisiau i bleidiau nad oedd yn cystadlu yn y rhanbarth. Ar ôl anwybyddu’r rhain, a chodi’r nifer o bleidleisiau rhanbarthol i’r brif pleidiau fel bod y nifer o etholwyr yr un fath i’r ddau cystadlaeth, rydym yn gweld y gwahaniaethau canlynol, rhwng y pleidleisiau rhanbarthol a’r pleidleisiau etholaeth:

Plaid	Plaid Cymru	Dem Rhydd	UKIP	Ceidwadwyr	Llafur	Gwyrdd
Gwahaniaeth – nifer	-366.4	-3224.4	+573.7	+1012.3	+1274.6	+730.2
Gwahaniaeth - canran	-3.0%	-33.6%	+21.5%	+48.8%	+67.0%	+59.7%

Mae hyn yn awgrymu sawl peth. Y mwyaf amlwg yw bod democratiaid rhyddfrydol yn colli dros draean o’i gefnogaeth ar y pleidlais rhestr, a gan bod y nifer a fu’n pleidleisio i’r democratiaid rhyddfrydol  yn mor fawr, mae hynny’n ystyried dros 3000 o bleidleisiau.

Peth arall sydd yn amlwg iawn yw bod llawer o gefnogwyr llafur, ceidwadwyr a gwyrdd wedi pleidleisio’n tactegol yn yr etholaeth. Mae’r tri plaid wedi ychwanegu tua 50% at eu cefnogaeth yn y rhanbarth.

Un o’r pethau diddorol iawn yw pa mor stabl oedd pleidlais Plaid Cymru. Mae hyn i raddau’n syndod, oherwydd mae Elin yn poblogaidd iawn yn yr ardal, ac roedd llawer o bobl ar y stepen drws yn brwd iawn amdani. Ond mae’n edrych fel mae’r ymgeisydd lleol yn “blaen-siop” i’w phlaid yn gyffredinol – mae cefnogwyr Plaid Cymru yn pleidleisio i Elin yn yr etholaeth ac yno pleidleisio i’w phlaid yn y rhanbarth.

Na’i ddim gwadu bod gan Elizabeth Evans o’r democratiaid rhyddfrydol llawer o gefnogwyr yng Ngheredigion. Ond os ydynt yn cefnogi hi, byddai disgwyl i bleidlais y rhyddfrydwyr aros yn eitha stabl ar y rhestr rhanbarthol hefyd.

Yr unig casgliad yw bod y pleidlais rhyddfrydol yn pleidlais clymblaid – pleidlais tactegol yn erbyn Plaid Cymru. Mae llawer o gefnogwyr Ceidwadwyr a Llafur, a rhai cefnogwyr UKIP hefyd,  yn pleidleisio dros y Democratiaid Rhyddfrydol mewn ymgais i atal Plaid Cymru rhag cipio’r sedd. Bu Alun Williams yn ysgrifennu am hyn peth amser yn ôl: http://bronglais.blogspot.co.uk/2010/05/ceredigion-8000-why.html

Mae hyn hefyd yn adlewyrchu’r ymgyrch negyddol iawn mae’r Democratiaid Rhyddfrydol wedi rhedeg yng Ngheredigion eleni, lle oedd sawl taflen rhyddfrydwyr yn ffocysu mwy ar wrthwynebu Plaid Cymru nag ar hyrwyddo’r eu plaid eu hunain. Yn amlwg mae’r “bar-charts” sy’n dangos bod yr etholiad y ras dau ceffyl yn cael effaith.

Yn ffodus iawn, bu Plaid Cymru’n rhedeg ymgyrch positif iawn yng Ngheredigion eleni, ac mae’r canlyniad yn glir. Mae Elin Jones wedi cynyddu’i mwyafrif, ac mae’r ymgais i adeiladu clymblaid yn erbyn Plaid Cymru wedi bod yn methiant. Dychymygwch am eiliad: tybed pa mor wahanol fyddai gwleidyddiaeth Ceredigion pe tasai pawb yn pleidleisio dros eu hoff plaid wleidyddol?